อาการท้องแข็ง
เมื่ออายุครรภ์มากขึ้น มดลูกที่อยู่ตรงหน้าท้องของคุณแม่ก็โตมากขึ้นเรื่อยๆ ปกติแล้วมันก็เป็นก้อนนิ่มๆ มีเจ้าตัวเล็กคอยดิ้นดุ๊กดิ๊กอยู่ข้างใน แล้วอยู่มาวันนึง..เอ๊ะ!..ทำไมมดลูกถึงมีการแข็งขึ้นมาเป็นก้อนๆ บางทีก็แข็งตรงโน้นที แข็งตรงนี้ที. บางทีก็แข็งหมดทั้งท้องเลยบางทีก็รู้สึกแน่นท้องไปหมดโดยเฉพาะหลังกินอิ่มๆ ท้องแข็งแบบนี้จะเป็นอะไรหรือเปล่า จะคลอดก่อนกำหนดหรือเปล่านะ? คุณแม่มือใหม่มาทำความเข้าใจเรื่องนี้ไปพร้อมๆกันค่ะ
อาการท้องแข็งคืออะไร แม่ท้องต้องรู้!
อาการท้องแข็ง หรือ มดลูกบีบตัว มักสร้างความกังวลใจให้ว่าที่คุณแม่ไม่น้อย จะทำอะไรหน่อยเดี๋ยวมันก็แข็ง ลุกขึ้นก็แข็ง ล้มตัวลงนอนก็แข็ง ยุบหนอพองหนอแข็งอยู่ได้ทั้งวัน ถ้าท้องแข็งแล้วไม่มีอะไรเกิดขึ้นก็ดีไป แต่ถ้าแข็งไปแข็งมากลายเป็นการเจ็บท้องคลอดก่อนกำหนดแบบไม่ทันรู้ตัวล่ะก็แย่เลย แล้วท้องแข็งแบบไหน แข็งถี่แค่ไหนล่ะถึงอันตราย ต้องไปพบคุณหมอ รายละเอียดตามนี้
อาการท้องแข็งที่เกิดจากท่าทารกในครรภ์
ปกติแล้วท้องแข็งตามความหมายของหมอก็มักจะหมายถึง การบีบตัวของมดลูก ซึ่งถ้ามันบีบตอนท้องครบก็ไม่ว่าอะไร แต่ถ้ามันมีการบีบแข็งตัวก่อนเวลาอันควร ก็อาจเป็นสาเหตุให้มีการเจ็บครรภ์คลอดก่อนกำหนดได้ .. แต่ท้องแข็งตามความหมายของคนทั่วๆ ไป ก็มีสาเหตุได้สารพัด ได้แก่ ท้องแข็งแบบแรกที่เจอกันบ่อยๆ ก็จะแข็งแบบ “แข็งบางที่ นิ่มบางที่” ท้องแข็งแบบนี้ก็เกิดจากเด็กในท้องดิ้นหรือโก่งตัวนั่นเอง ตัวเด็กที่อยู่ในมดลูกกลมๆของคุณแม่นั้น ตัวเขาก็ไม่ได้กลมป๊อกเป็นลูกบอล เขามี ศอก ไหล่ เข่า หัว ส้น ก้น ที่จะนูนตรงนี้ตรงนั้นไปได้ทั่ว ส่วนที่มักจะนูนโก่งแข็งจนมดลูกเบี้ยวไปข้างนึงเลยก็มักจะเป็นหลัง กับ ก้น อีกด้านนึงก็จะนิ่มกว่า แล้วก็จะรู้สึกลูกด้นเป็นจุดเล็กจุดน้อย ด้านนั้นก็จะเป็นส่วนของมือ ส่วนของเท้า
อาการท้องแข็งเพราะกินมาก
คุณแม่บางคนก็อาจจะบ่นว่ายิ่งท้องแก่ กินอะไรเข้าไปมันก็แน่นไปหมด กินเสร็จท้องก็แข็งเป็ก แน่นจนหายใจไม่ออก ต้องนั่งสักพัก ยืดตัวยาวๆ เดี๋ยวสักพักอาการก็ดีขึ้นเอง อาการนี้ก็มักเป็นกันตอนท้องแก่ๆมดลูกโตๆ ตอนท้องอ่อนๆท้องเล็กๆ ก็ไม่ค่อยมีอาการอย่างนี้สักเท่าไหร่ ... คุณแม่ที่ตัวเล็กๆ สั้นๆจะมีปัญหาอย่างนี้มากกว่าคุณแม่ที่ตัวยาวๆตัวใหญ่ๆ คุณตัวเล็กมักจะเสียเปรียบ
อาการท้องแข็งที่เกิดจากมดลูกบีบตัว
ท้องแข็งแบบนี้ มดลูกในท้องของคุณแม่จะต้องแข็งโป๊กขึ้นมาทั้งหมด ไม่ได้แข็งเป็นบางจุดบางที่เหมือนตอนเด็กโก่งตัว ตอนที่ท้องแข็ง มดลูกมีการบีบตัว ก็จะมีอาการปวดท้องเหมือนปวดประจำเดือน อาการท้องแข็งแบบนี้ต้องพบแพทย์มีดังนี้
อาการท้องแข็งของแท้ (มดลูกบีบตัวก่อนกำหนด)
ปกติแล้วไม่ค่อยเกิดขึ้นช่วงตั้งครรภ์อ่อนๆ มีน้อยมากที่มีอาการเจ็บท้องก่อน 28 สัปดาห์ ช่วงอายุครรภ์ที่พบมีอาการท้องแข็ง มดลูกบีบตัวก่อนกำหนดบ่อยที่สุด ก็คือช่วงอายุครรภ์ 32 สัปดาห์ ซึ่งก็เป็นช่วงที่ลูกในท้องดิ้นมากที่สุด การที่ลูกดิ้นมากๆก็อาจมีส่วนไปกระตุ้นทำให้มดลูกบีบตัวบ่อยขึ้นได้ด้วยเหมือนกัน และถ้าผ่านช่วง 32-34 สัปดาห์นี้ไปได้ก็จะมีอาการท้องแข็งน้อยลง บางคนพอถึงเวลาครบคลอดมดลูกกลับขี้เกียจไม่ยอมมีอาการเจ็บท้องคลอดซะเฉยๆ บางทีเลยกำหนดไปเลยก็มี แต่มีคุณแม่หลายๆคนที่ท้องแข็งบ่อย แล้วไม่ดีขึ้น กลับยิ่งแข็งถี่ขึ้นจำเป็นต้องรีบไปหาคุณหมอเพราะหากท้องแข็งแล้วไม่ได้รับการดูแลรักษา มดลูกจะบีบตัวจนปากมดลูกเปิด ตามมาด้วยการเจ็บท้องคลอดก่อนกำหนด
อาการท้องแข็งตามธรรมชาติ
คุณแม่บางคนอาจมีอาการท้องแข็งที่เกิดจากมดลูกบีบตัวได้ เป็นการแข็งตัวนิดๆหน่อยๆที่เกิดขึ้นได้เองเป็นธรรมชาติ ไม่เป็นอันตรายใดๆ
อาการท้องแข็งเป็นอาการที่พบได้บ่อยในคุณแม่ตั้งครรรภ์ หากไม่แน่ใจว่า อาการท้องแข็งที่เกิดขึ้นในคร้งนี้เป้นอันตรายต่อทารกในครรภ์หรือไม่อย่างไร แนะนำให้พบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัยอย่างละเอียด
บทความแนะนำเพิ่มเติม
1. ภาวะแท้งคุมคาม คุณแม่ตั้งครรภ์ไตรมาสแรกต้องระวัง
เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team
ขอบคุณข้อมูล : นพ.อานนท์ เรืองอุตมานันท์
