โภชนาการของแม่ตั้งครรภ์นับว่าเป็นเรื่องสำคัญอันดับต้นๆ คุณแม่ต้องพิถีพิถันในการบำรุงอย่างมาก แต่หลังจากคลอดลูกแล้ว อาหารของแม่ให้นมบุตรก็สำคัญไม่แพ้กันเลย เผลอๆ อาจสำคัญมากกว่าตอนตั้งครรภ์ด้วยซ้ำ เอ๊ะ!!! ทำไมเป็นแบบนั้นล่ะ งงกันใช่ไหมคะ Mamaexpert ชวนคุณแม่มาหาความจริงกันค่ะว่า หลังจากคลอดลูกแล้ว เรื่องอาหารหลังคลอดของแม่ให้นมบุตรทำไมจึงเป็นเรื่องที่สำคัญ และจริงเท็จแค่ไหนกับคำพูดที่ว่า“แม่กินอย่างไร ลูกได้อย่างนั้น”
ความสำคัญของการเลือกทานอาหารของแม่ให้นมบุตร
อาหารของแม่ให้นมบุตร เป็นเรื่องที่คุณแม่ต้องให้ความสำคัญมาเป็นอันดับหนึ่ง เพราะนอกจากแม่ต้องได้รับสารอาหารให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกายแล้ว สารอาหารที่ได้ยังต้องเพียงพอต่อการสร้างน้ำนมอีกด้วย จากการศึกษาขององค์การอนามัยโลก พบว่าปริมาณน้ํานมแม่ในช่วง 6 เดือนแรกมีประมาณ 700-850 มล. ต่อวัน, 6-12 เดือนลดลงเป็น 600 มล. ต่อวัน และในระยะ 12-24 เดือนลดลงเป็น 550 มล. ต่อวัน(1) เห็นไหมคะว่าหลังคลอดช่วงแรกๆ แม่ต้องผลิตน้ำนมมาก เพราะทารกแรกเกิดจนถึง 6 เดือนต้องได้รับสารอาหารจากนมแม่เท่านั้น อาหารที่แม่ให้นมบุตรรับประทานจึงต้องเลือกสรรอย่างดี เพื่อให้น้ำนมแม่มีคุณภาพ มีสารอาหารที่ครบถ้วนช่วยเสริมสร้างให้ลูกมีพัฒนาการด้านร่างกาย รวมถึงพัฒนาการด้านสมองที่ดี แล้วอาหารแบบไหนล่ะ ที่ดีต่อการสร้างน้ำนม และเป็นตัวกำหนดคุณภาพของน้ำนม ตามมาหาคำตอบกันค่ะ
คุณภาพน้ำนมแม่กำหนดได้อย่างไรบ้าง แม่กำหนดเองได้หรือไม่?
น้ำนมแม่จะมีคุณภาพและเพียงพอต่อการสร้างน้ำนม คุณแม่ต้องเลือกสรรอาหารที่รับประทานระหว่างให้นมบุตร ตามนี้ค่ะ
- เนื้อสัตว์ต่างๆ ไข่ ถั่วเมล็ดแห้ง รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากถั่วเหลือง ซึ่งอาหารเหล่านี้ให้โปรตีนสูง ช่วยในการซ่อมแซมร่างกายของคุณแม่ นอกจากนี้สารอาหารจำพวกโปรตีนยังให้พลังงานอีกด้วย
- ตับ ไต หรือเครื่องในสัตว์ ให้ทั้งธาตุเหล็ก วิตามินบี 1,2,12 ซึ่งวิตามินบี 2 นั้นเป็นส่วนประกอบที่สำคัญของน้ำนมแม่
- นมสด คุณแม่ควรดื่มอย่างน้อยวันละ 2 แก้ว เพราะนมเป็นเป็นแหล่งที่ให้โปรตีนและแคลเซียมที่ร่างกายสามารถดูดซึมได้ดี(2) แต่หากไม่สามารถดื่มนมวัวได้ ก็ดื่มนมถั่วเหลืองแทนได้แต่ต้องเพิ่มการทานไข่ ถั่วเมล็ดแห้ง และเนื้อสัตว์ให้มากขึ้น
- ข้าวและผลิตภัณฑ์จากแป้ง เป็นอาหารที่ให้พลังงานซึ่งแม่ให้นมบุตรควรได้รับพลังงาน 2,500 กิโลแคลอรี ต่อวัน(2) นอกจากนี้ข้าวซ้อมมือยังให้วิตามินบี 1 ที่ช่วยป้องกันโรคเหน็บชาให้กับลูกได้อีกด้วย
- ผักและผลไม้ต่างๆ ช่วงนี้แม่ให้นมบุตรจำเป็นต้องรับประทานผักผลไม้ให้หลากหลาย เพื่อให้ได้รับวิตามิน แร่ธาตุ เช่น วิตามินเอ วิตามินซี วิตามินบี 2 โฟเลทรวมทั้งสารโฟเลซิน นอกจากนี้ผักบางชนิดยังช่วยเพิ่มน้ำนม เช่น หัวปลี กะเพรา เป็นต้น
- ไขมันหรือน้ำมันพืช แม่ให้นมบุตรควรได้รับในหนึ่งวันคือ 5 ช้อนชา
- น้ำ ถือเป็นอีกสิ่งที่แม่ให้นมบุตรควรได้รับอย่างเพียงพอ หรือให้ใกล้เคียง หรือทดแทนน้ำนมที่หลั่งออกมา และควรดื่มให้มากเพราะน้ำจะช่วยให้หลั่งน้ำนมได้ดีขึ้น
เห็นแล้วใช่ไหมคะว่าคุณภาพของน้ำนมแม่นั้น คุณแม่สามารถกำหนดคุณภาพของน้ำนมได้และยังเพิ่มน้ำนมได้เช่นกัน เพียงแค่ทานอาหารตามที่กล่าวมาข้างต้นหรือทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ทานอาหารที่มีประโยชน์ เพียงเท่านี้ร่างกายของคุณแม่ก็มีสารอาหารที่เป็นประโยชน์เพียงพอต่อการสร้างน้ำนมที่มีคุณภาพให้กับลูกน้อย และพิสูจน์ ได้ว่า “แม่กินอย่างไร ลูกได้อย่างนั้น” เพราะยิ่งแม่รับประทานอาหารที่มีประโยชน์มากก็ยิ่งช่วยให้น้ำนมมีประโยชน์มากตามไปด้วย
แต่หากคุณแม่ประสบปัญหากับการให้นมลูก หรือไม่สามารถให้นมลูกได้ และกำลังก็มองหานมทางเลือกที่ 2 ให้กับลูกน้อยได้ดื่ม สิ่งสำคัญที่แม่ต้องรู้ก่อนการเลือกนมทางเลือกที่ 2 คือ การเลือกนมที่มีสารอาหารครบถ้วนรวมทั้งกระบวนการสร้างน้ำนม Mamaexpert ขอแนะนำนมแพะไว้เป็นทางเลือกนะคะ เพราะนมแพะเป็นนมที่มีกระบวนการสร้างน้ำนมแบบเดียวกับนมแม่ ที่เรียกว่า “อะโพไครน์” จึงทำให้มีสารอาหารครบถ้วนจากธรรมชาติช่วยให้ลูกแข็งแรง พัฒนาการดีสมวัย อีกทั้งระบบการเลี้ยงแพะ การจัดเก็บนม การขนส่งน้ำนมก็ได้มาตรฐานและปลอดภัยจนได้รับการยอมรับว่าเป็น "ผู้เชี่ยวชาญระดับโลกด้านนมแพะผงที่มีคุณค่าทางโภชนาการ"
เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team
อ้างอิง
- สมใจ เนียมหอม.โภชนาการสําหรับแม่ที่ให้นมบุตรและอาหารเพิ่มน้ํานม.เข้าถึงได้จาก http://www1.si.mahidol.ac.th/km/sites/default/files/833_0.pdf.[ค้นคว้าเมื่อ 7 ตุลาคม 2562]
- ฝ่ายโภชนาการ โรงพยาบาลศิริราช.โภชนาการหญิงให้นมบุตร.เข้าถึงได้จาก https://www.si.mahidol.ac.th/th/division/hph/admin/news_files/535_49_1.pdf.[ค้นคว้าเมื่อ 7 ตุลาคม 2562]
- Breastfeeding: How to Increase Your Milk Supply.เข้าถึงได้จาก https://www.webmd.com/parenting/baby/ss/slideshow-increase-milk-supply.[ค้นคว้าเมื่อ 8 ตุลาคม 2562]
