ภาวะมดลูกแตก

.

.

ภาวะมดลูกแตกนั้นเป็นกรณีฉุกเฉินอันนำมาซึ่งอันตรายต่อชีวิตของแม่และทารกในครรภ์ การแตกของมดลูกอาจเกิดขึ้นอย่างสมบูรณ์ทำให้โพรงมดลูกสามารถติดต่อกับช่องท้องได้โดยตรง หรือการแตกแบบไม่สมบูรณ์ซึ่งยังคงมีเยื่อบุช่องท้องบางๆที่คลุมมดลูกกั้นอยูระหว่างโพรงมดลูกและช่องท้อง สำหรับการแยกตัวของมดลูกจากการผ่าตัดมดลูกครั้งก่อน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการผ่าตัดคลอดและการผ่าตัดเนื้องอกของมดลูกนั้นถือเป็นการแตกของมดลูกแบบไม่สมบูรณ์อย่างหนึ่ง โดยที่ถุงน้ำคร่ำอาจยังไม่แตกและทารกยังคงอยู่ในโพรงมดลูก การแยกของแผลเป็นจากการผ่าตัดมดลูกลักษณะนี้นั้นมักแยกออกเพียงบางส่วนของแผลเป็น และยังคงมีเยื่อบุช่องท้องกั้นระหว่างโพรงมดลูกและช่องท้อง ในกรณีนี้เลือดที่ออกมาให้เห็นทางช่องคลอดมักมีน้อยมากหรือไม่มีเลือดออกมาให้เห็นเลย กรณีที่มีการแตกของมดลูกแบบสมบูรณ์ทารกจะมีอัตราการเสียชีวิตสูงถึงร้อยละ 50-75 ซึ่งถ้าสามารถตรวจพบว่าทารกยังมีชีวิตอยู่ภายหลังมดลูกแตก แพทย์จะรีบทำการผ่าตัดเพื่อทันทีเพื่อช่วยชีวิตทารก

ภาวะมดลูกแตก มีสาเหตุเกิดจาก

1. เกิดจากการที่มดลูกได้รับบาดเจ็บหรือการกระแทก ที่พบได้บ่อยคือเกิดจากอุบัติเหตุทางรถยนต์ การใช้ยากระตุ้นการบีบตัวของมดลูกอย่างไม่ถูกต้องทำให้เกิดการหดรัดตัวของมดลูกอย่างรุนแรง การทำคลอดทารกด้วยสูติศาสตร์หัถการต่างๆ เช่นการทำคลอดทารกท่าก้นทางช่องคลอด การกลับตัวทารกในโพรงมดลูกและทำคลอดทารก การคลอดทารกที่ติดใหล่ การคลอดทารกที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็วและรุนแรง หรือการออกแรงดันที่มดลูดอย่างแรงระหว่างเบ่งคลอดเป็นต้น สาเหตุอื่นนอกจากนี้ได้แก่ การคลอดที่ติดขัดเป็นเวลานานจากสาเหตุต่างๆ เช่น เชิงกรานแคบ ทารกตัวโตมาก ท่าทารกผิดปกติ หรือทารกหัวบาตร เป็นต้น
2. การแตกของตัวมดลูกที่เกิดขึ้นเอง ส่วนใหญ่ของผู้ป่วยกลุ่มนี้มักจะมีประวัติที่ทำให้เกิดแผลเป็นที่โพรงมดลูกมาก่อน เช่นเคยได้รับการผ่าตัดที่ตัวมดลูก เคยรับการขูดมดลูก หรือทำให้แท้งบุตรแล้วเกิดภาวะแทรกซ้อนซึ่งทำให้เกิดความอ่อนแอของผนังมดลูก ไม่ว่าจะเป็นผลจากมดลูกทะลุ หรือการติดเชื้อ เป็นต้น บางครั้งการแตกของมดลูกอาจจะเกิดขึ้นกับผู้ป่วยที่ไม่เคยมีประวัติได้รับการผ่าตัดที่ตัวมดลูกมาก่อน และไม่เคยได้รับการทำหัตถการใดๆในโพรงมดลูกมาก่อน แต่กล้ามเนื้อของมดลูกเองมีความอ่อนแอจากการตั้งครรภ์และคลอดบุตรมาแล้วหลายครั้ง

ภาวะมดลูกแตก มีอาการอย่างไร

อาการที่นำไปสู่การวินิจฉัยมดลูกแตก ได้แก่

1. อาการปวดและกดเจ็บบริเวณเหนือหัวหน่าว
2. มดลูกหยุดการหดรัดตัวโดยทันทีภายหลังจากที่มีการหดรัดตัวอย่างรุนแรง
3. ไม่สามารถฟังเสียงการเต้นของหัวใจทารกได้
4. ส่วนนำของทารก (ศีรษะหรือก้นหรือส่วนแรกที่จะคลอดออกมา) ลอยสูงขึ้น
5. มีเลือดออกทางช่องคลอด หลังจากนั้นจะตามมาด้วยอาการแสดงของภาวะช็อค ได้แก่ชีพจรเต้นเร็ว ความดันต่ำ เนื่องจากมีการเสียเลือดมีเลือดออกในช่องท้อง

การแตกของมดลูกสามารถเกิดได้ในทุกระยะของการตั้งครรภ์ อย่างไรก็ตามส่วนมากมักเกิดขึ้นในระยะเจ็บครรภ์ สิ่งที่สำคัญก็คือไม่มีอาการแสดงใดๆที่จำเพาะก่อนที่มดลูกใกล้จะแตก

ภาวะมดลูกแตก รักษาได้หรือไม่

การรักษานอกเหนือจากการรักษาสภาวะช็อคแล้ว การตัดมดลูกออกเป็นการรักษาหลักของภาวะมดลูกแตกแบบสมบูรณ์ ในกรณีที่มดลูกแตกแบบไม่สมบูรณ์และผู้ป่วยต้องการมีลูกอีก และสามารถยอมรับถึงความเสี่ยงของการเก็บมดลูกไว้ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว แพทย์อาจทำการเย็บซ่อมแซมบริเวณรอยต่อของมดลูกไว้ให้ได้ และวางแผนให้มีบุตรภายหลังการผ่าตัดอย่างน้อย 6 เดือนถึง 1 ปี

แม่ตั้งครรภ์ควรดูแลตนเองและสุขภาพครรภ์อย่างใกล้ชิด ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ รับประทานอาหารที่สะอาดปลอดภัย เมื่อมีอาการผิดปกติใดๆ ควรพบแพทย์เพื่อขอรับคำแนะนำ อย่าเพิกเฉยเพราะสิ่งที่สำคัญที่สุด คือสุขภาพของลูกน้อยในครรภ์นะคะ

บทความแนะนำสำหรับแม่ตั้งครรภ์

1. การตรวจความผิดปกติหัวใจของทารกในครรภ์

2. โรคภูมิแพ้ในแม่ตั้งครรภ์

3. โรคอันตรายระหว่างตั้งครรภ์

เรียบเรียงโดย : Mamaexpert Editorial Team